« Naar het Nieuws-overzicht

Gedenkdag van de Heilige Teresia van Ávila - 15 Okt 2013

Teresia-van-Avila-001.jpg
Datum: 2013, 15 October

Afdbeelding #1: (boven) St Teresia v. Avila (Petrus Paulus Rubens, 1615)
Afdbeelding #2: Extase van Sint Teresia (Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), in de kerk Santa Maria della Vittoria, Rome)
Afdbeelding #3: Standbeeld van Sint Teresia tussen Sint-Pieter en de Engelenburcht (Rome).
Afdbeelding #4: (icoon) Santa Teresa de Jesus, Teresia van Avila
Afdbeelding #5: helaas onbekend
Afdbeelding #6: helaas onbekend

Op 15 oktober gedenkt de Katholieke Kerk Teresia van Avila (1515-1582). Deze Spaanse kloosterhervormster, mystica en schrijfster is een van de grootste heiligen van de Contrareformatie.

[Bron: RKK]

Teresia van Avila (1515-1582) was kloosterhervormer, mystica en schrijfster. Zij is een van de grootste heiligen van de Rooms-Katholieke Kerk.

Karmel:
Sint Teresia van Jezus werd als Teresa de Cepeda y Ahumada geboren in 1515 in de Spaanse vestingstad Avila. Ze was een zeer begaafd kind met een vurig geloof. Zo wilde ze naar Noord-Afrika om daar als martelaar te sterven. Op 18-jarige leeftijd trad ze in de Orde van Onze Lieve Vrouw van de Karmel in het klooster van de Menswording in Avila.

Hervorming:
Na een mystieke ervaring van het Lijden van Christus stichtte ze ondanks veel tegenwerking in 1562 het Sint-Jozefklooster te Avila. Daar begon de hervorming van de Karmelorde. Doel van de hervorming was de ontwikkeling van een spiritualiteit die Teresia van Jezus, zoals zij zichzelf noemde, de Weg van de Volmaaktheid noemde.

Johannes van het Kruis:
Vanaf 1567 breidde de nieuwe beweging zich zeer snel uit, ook dankzij Teresa's geestverwant Johannes van het Kruis. Deze mysticus hervormde de karmelietenkloosters. Teresa had een druk leven van afmattende reizen van het ene klooster naar het andere. Tussendoor bad ze vaak in eenzaamheid.

Innerlijke burcht:
Teresa zocht God in het binnenste van haar hart. Daarover schreef ze in opdracht van haar biechtvaders het indrukwekkende boek Castillio interior ('De innerlijke burcht'). Daarin vergeleek ze de ziel met een kasteel. In het centrale vertrek woont God, maar de duivel houdt de mens in de buitenste vertrekken. Teresa waarschuwt degenen die de Weg van de Volmaaktheid willen gaan dat de ziel in haar opgang naar het centrale vertrek vaak in de illusie kan verkeren dat zij God al gevonden heeft. Maar die illusie wordt gevoed door ijdelheid. Vandaar dat nederigheid en boetvaardigheid de beste garantie is op vooruitgang.

Vier mystieke fasen:
In haar autobiografie onderscheidt Teresa vier fasen van mystieke vooruitgang. De eerste noemt zij de 'toewijding van het hart'. In die toestand weet de geest zich te concentreren op het lijden van Christus, hetgeen leidt tot boetvaardigheid. De tweede fase wordt gekenmerkt door innerlijke vrede. De menselijke wil berust in de goddelijke wil. Toch blijven het geheugen, het verstand en de verbeelding in deze toestand bloot staan aan wereldse verleidingen. De derde fase is die van de vereniging van het verstand met God. De ziel is zich sterk bewust van de liefde van God, maar het geheugen en de verbeelding verkeren nog in dwaling. De vierde fase is de extase. De ziel is geheel passief en wordt overweldigd door Gods kracht.

Alle geestesvermogen zijn in beslag genomen door Hem.

Extase:
Over de extase schrijft Teresa in haar autobiografie: "De zintuigen worden plotseling buiten werking gesteld. Handen en het gehele lichaam worden zo koud dat de ziel zich van het lichaam lijkt los te hebben gemaakt. Soms is het moeilijk te bepalen of het lichaam nog ademhaalt. Deze toestand duurt maar kort. Zodra deze sterke extase aan kracht verliest, lijkt het lichaam weer een beetje te herleven en te herademen." Verder zegt Teresa dat de persoon die in extase verkeert, een "gelukkige pijn" beleeft, een gewaarwording die zij elders in haar levensbeschrijving metaforisch beschrijft als een brandende lanspunt die de ziel binnendringt.

Kerklerares:
Teresa overleed te Alba de Tormes op 4 oktober 1582, de laatste dag van de Juliaanse kalender. De volgende dag was het de 15e oktober van de Gregoriaanse kalender, vandaar dat op die dag haar gedachtenis wordt gevierd. Paus Gregorius XV verklaarde Teresa heilig in 1622 samen met Ignatius van Loyola, Franciscus Xaverius, Philippus Neri en Isidorus van Madrid. In 1617 riep het Spaanse parlement haar uit tot Patrones van Spanje. Paus Paulus VI verleende haar in 1970 de titel van Kerklerares, vanwege het bijzonder gezag van haar mystiek-theologische geschriften. In Alba de Tormes worden haar hart en rechterarm bewaard en vereerd.

Biografie Titus Brandsma:
Een van de indrukwekkendste hagiografieën van Sint Teresa werd geschreven door de zalige Titus Brandsma (gestorven 1942, Dachau). Deze Nederlandse karmeliet schreef het boek, dat in 1946 werd uitgegeven, in de Duitse politiegevangenis in Scheveningen. Titus Brandsma beschrijft Teresa in zijn De Groote Heilige Teresia van Jezus als een "hoog begaafde Spaansche maagd, die in de opvatting van het volk tot de getrouwste en heldhaftigste dochters der Kerk behoort".

« Naar het Nieuws-overzicht

 

 

 

 

H. Theresia van Ávila

[Bron: www.hetkatholiekegeloof.nl]

Theresia van Ávila, oorspronkelijke Spaanse naam: Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada (Ávila, 28 maart 1515 — Alba de Tormes (bij Salamanca), 4 oktober 1582) was een mystica die later heilig is verklaard. Theresia van Ávila is één van de beroemdste mystici onder de katholieke heiligen.

Samen met de heilige Johannes van het Kruis heeft zij de orde van de Karmel hervormd in de zestiende eeuw. Haar geschriften hebben de mystieke theologie dermate ingrijpend beïnvloed, dat zij door paus Paulus VI in 1970 als eerste vrouwelijke heilige werd uitgeroepen tot kerkleraar.

Theresia van Ávila wordt in de volksmond ook wel de "grote Theresia" genoemd, in tegenstelling tot de 'kleine Theresia', waarmee Theresia van Lisieux wordt bedoeld.
Vita Sackville-West publiceerde overigens een boek over beide heiligen: The eagle and the dove. A study in contrasts. St Teresa of Avila. St. Therese of Lisieux (Londen, 1943).

Theresia was de dochter van Don Alonso Sánchez de Cepeda en Doña Beatriz de Ahumada.
Haar ouders waren tot bekering gedwongen joden.
Ze trad in op 2 november 1535 in het "Klooster van de Menswording" (La Encarnación) te Ávila.
Ze werd ingekleed in 1536 en legde haar geloften af op 3 november 1537.
Ze moest het klooster echter in 1538 al weer verlaten omdat ze ziek werd.
Ze werd naar een genezeres in Becedas gestuurd.

Door een boek dat ze las toen ze daar verbleef, kreeg ze haar eerste mystieke genaden.
De behandeling in Becedas had geen effect, en in 1539 werd Theresia doodziek terug naar Ávila gebracht.
Nadat ze op de feestdag van Maria-Tenhemelopneming gebiecht had, raakte ze in de toestand van schijndood.
In die toestand werd ze terug naar het klooster gebracht, en ze bleef zo gedurende drie jaar.
In 1542 genas ze uiteindelijk zonder aanwijsbare natuurlijke oorzaak.

Zelf schreef ze haar genezing toe aan de heilige Jozef, de bruidegom van de maagd Maria en de voedstervader van Jezus Christus.
Ze zou de rest van haar leven een grote devotie voor deze heilige behouden (haar eerst gestichte klooster zou onder zijn bescherming worden gesteld.
Na haar genezing maakte Theresia een periode van geestelijke dorheid door, die gevolgd werd door een tijd van bijzondere genaden.
Zo beweerde ze dat haar in 1556 Jezus verscheen om zich met haar mystiek te verloven.

In deze tijd van innig contact met God raakte ze ervan overtuigd dat ze de orde van de karmelietessen waartoe ze behoorde moest hervormen.
Deze orde was namelijk, zoals zoveel orden op een bepaald moment van hun geschiedenis hadden meegemaakt, verslapt in de naleving van haar kloosterregel.
Een dergelijke terugkeer naar het oorspronkelijke elan van een kloosterorde wordt een observantiebeweging genoemd.
Om haar hervorming gestalte te geven stichtte Theresia in 1562 haar klooster van de heilige Jozef, in Ávila.
Dit was geen sinecure, want er waren geen middelen en ze ondervond veel tegenstand.

Het bestaan van zo'n klooster was immers in feite een slag in het gezicht van de bestaande kloosters, die bruut geconfronteerd werden met hun eigen falen.
De rest van het leven van Theresia was een aaneenschakeling van enerzijds bijzondere genaden in haar persoonlijke leven, en anderzijds kloosterstichtingen en het schrijven van constituties en mystieke geschriften in haar publieke leven.
Wat het eerste betreft zijn de doorboring van haar hart met een vurige pijl van liefde en haar mystieke huwelijk wereldberoemd geworden, onder andere door een zeer vlammend barok beeldhouwwerk: De extase van Theresia van Bernini in de Santa Maria della Vittoria te Rome (1644-1647).

Van haar geschriften zijn haar "Innerlijke Burcht," de Weg van Volmaaktheid" en haar "Hooglied" het meest beroemd.
Ze behoren tot de hoogtepunten van de Spaanse literatuur.

Op dat gebied werd zij in haar tijd alleen overtroffen door haar naaste medewerker en medemysticus, de heilige Johannes van het Kruis, die de Theresiaanse hervorming voor de mannelijke tak van de karmelieten ter hand nam.
In haar denken werd Theresia beïnvloed door de werken van Francisco de Osuna, die op beeldende wijze uiteenzette wat bijvoorbeeld de stadia van het gebed waren, of wat het verschil was tussen een visioen van de verbeelding en een van het verstand.
Theresia werd zaligverklaard door paus Paulus V op 24 april 1614, en heiligverklaard door paus Gregorius XV op 12 maart 1622.

In Nederland had de heilige Theresia onder meer grote invloed op de zalig verklaarde carmeliet Titus Brandsma die reeds op twintigjarige leeftijd een bloemlezing van zelf vertaald werk van haar publiceerde.
De dictator Franco was een vurig bewonderaar van Theresia.

Een ampul met daarin haar (veronderstelde) rechter ringvinger, compleet met ring, sierde decennialang zijn nachtkastje.
Na het overlijden van de generalísimo keerde de vinger van Theresia terug naar Ávila, zij het niet naar een klooster maar naar een souvenirwinkel.
Haar hart en rechterarm rusten in Alba de Tormes, de bakermat van de hertogen van Alva.

« Naar het Nieuws-overzicht

Een mens
heeft geen Ziel...

Een mens
IS een Ziel
en heeft een lichaam!

Stuur uw eigen citaat in via onze Contact-Link